TURİZM SEKTÖRÜNDE EĞİTİMİN ÖNEMİ

Fatma MARMARA (DURSUN)

Dinlenmek, eğlenmek, görmek ve farklı kültürel öğeleri tarihi mirasları yeni yerleri tanımak gibi amaçlarla yapılan gezileri içeren Turizm o ülkeye veya bölgeye büyük ekonomik katkılar sağlamaktadır. Turist çekmek için alınan ekonomik, kültürel, teknik önlemler, yapılan çalışmalar, insanların sadece bir yerden bir yere gitmesini değil kültürel, ekonomik ve toplumsal olarak da iletişim içinde olmalarına vesile olmaktadır.

Dünyada özellikle gelişmiş ülkelerde bir hizmet sektörü olarak her zaman ön planda tutulmuş olan Turizm sektörünün gelişmesinde önemli bir yer tutan, sektör için yetiştirilen elemanları eğiten okullar ve eğitim alanları da bunların başında gelmektedir. Bu sektör için elemanlar yetiştiren kurumlardan biri olan ve aynı zamanda uygulama oteliyle bu öğrencilerin bulundukları ortamda daha hızlı ve yerinde öğrenim görmelerini de sağlayan Bolu İzzet Baysal Abant Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi (Turizm Otelcilik) Müdürü Ayhan Vural ile turizm konusunu tüm yönleriyle görüştük.

-Turizmin ülke ekonomisine katkılarını ve 2023 yılı turizmini nasıl değerlendiriyorsunuz?

Müdür Ayhan Vural; “Turizm sektörü, dünyada özellikle gelişmiş ülkelerde bir hizmet sektörü olarak her zaman ön planda tutulmuştur. Turizmin milli gelire, ödemeler dengesine, istihdama, ithalata ve ihracata çeşitli etkileri bulunmaktadır. İthalat ve ihracat için gerekli döviz ihtiyacına, iş imkânları sunması ile istihdama, gelir sağlamasından dolayı ekonomiye katkısı tartışılmazdır. 2023 yılı İlk altı ayda turizm gelirleri %27 artmıştır. İlk altı ayda gelen turist sayısında %17,2 artış göstermiştir. Ücretli çalışan sayısı 15 milyonu aşmıştır. Salgın sonrası iç turizmde hareketlilik oluşmuş, bireysel turizm faaliyetleri artarak turistik mekanlara yoğun bir ilgi oluşmuştur.”

-Pandemi sürecinin turizme etkisi ve bu dönemle oluşan yeni gelişmeler hakkında neler söylemek istersiniz?

Müdür Ayhan Vural; “Pandemi süreci, tüketici alışkanlıklarını ve tercihlerini etkileyerek farklı turizm türlerini öne çıkartmış durumda. İçinden geçtiğimiz bu zorlu süreç farklı turizm türlerini öne çıkartmaktadır. İnsanların kalabalık yerlerden uzak durma eğilimi eko turizm, yani doğa turizmine ilgiyi artırmıştır. Kendi araçlarıyla daha yakın bölgeleri, doğayla baş başa kalacakları bölgeleri, konaklama açısından da küçük ve butik otelleri tercih edenlerin oranı artmıştır. Bu dönemde büyük otellerden ziyade butik oteller, ev turizmi, villa kiralamalar, küçük gruplarla yat turları ve karavan gibi konaklama üniteleri de yoğun ilgi görmektedir. Pandemi sürecinde ayrıca seyahatler daha azalırken kalış süreleri daha uzun hale gelmeye başlamıştır. Bu süreçte farklı kültürlere olan ilginin devam edeceği gözlenmektedir. Doğa, macera gibi alternatif turizm çeşitleri bu dönemde biraz daha öne geçmiştir. İş turizminde de ciddi bir değişim yaşanmaktadır. Bu dönemde online toplantı teknikleri büyük ilgi görmektedir. İş toplantıları, panel ve seminerler çevrimiçi (online) uygulamalara kaymaktadır. Dolayısıyla dijital teknolojilerin önemi bu süreçte daha da iyi anlaşılmıştır. Tur operatörleri dijital altyapılarını bu dönemde daha da geliştirmektedirler.”

-Turizm eğitiminde başarıyı etkileyen faktörler nelerdir?

Müdür Ayhan Vural; “ Turizm sektörü, emek yoğun yapısıyla ve insan ilişkilerine dayanan bir hizmet sektörü olması sebebiyle eğitime önem verilmesi gereken bir sektördür. Bu sebeple turizm sektöründe çalışacak personelin de eğitimli olması, sektörde bulunan kalifiye personel eksikliğinin giderilmesinde önemli rol oynamaktadır. Bu bağlamda, turizm sektörünün yaşanan gelişmelerle birlikte gelişmesi için turizm eğitimi veren kurumların, sektördeki işletmelerle işbirliği içinde olması önem arz etmektedir. Bu işbirliğinin gerçekleşmesi için de eğitimin uygulama ile pekiştirilmesi gerekmektedir. Ülkemizde lise, önlisans ve lisans düzeyinde verilen turizm eğitiminin yaygın olarak stajlarla desteklendiği bilinmektedir. Aynı şekilde öğrencilerin, staj dışında uygulama eğitimi alarak, sektörü daha yakından tanımaları sağlanmalıdır. Konuyla ilgili yapılan bir çalışmada uygulama eğitiminin önemi şu ifadeyle vurgulanmıştır; ‘Lise düzeyinde turizm eğitimi veren okullarda ki öğrenciler mesleki dersler için gerekli araç gereç yetersizliğinden dolayı uygulama imkânı bulamamaktadırlar. Bu durum uygulamadan yoksun kalan öğrencilerin sektörde yeterli başarıyı gösterememelerine neden olmaktadır’

- Turizm okullarının öğrenciler için önemi nedir?

Müdür Ayhan Vural; “ Turizm okulları öğrenciler için önemli bir bilgi ve uygulama kaynağıdır. Mevcut turizm okullarının durumu düşünüldüğünde, uygulama olanaklarının gelişmesi ve önemi göze çarpmaktadır. Turizm sektörüne insan kaynağı yetiştirmekte olan turizm okullarının uygulama eğitimi konusunda yaptıkları faaliyetler de önemli hale gelmektedir. Bu okulların başarısını kurumların yemekleri, eğlence hizmetleri, taşımalı yemeği ve toplu yemekler, toplantılar, konaklama hizmetleri, yarışmalar, sosyal etkinlikler gibi önemli faaliyetlere sahne olmasına bağlıdır.”

- Turizm eğitiminde uygulama ve okul imkânlarını neden önemlidir?

Müdür Ayhan Vural; “ Yapısı gereği uygulamalı bir bilim dalı olan turizm alanında verilen eğitimin, uygulamalı olmaması düşünülemez. Uygulama olanakları, eğitim kurumlarının uygulamalı derslerini gerçekleştirdikleri ve öğrencilerin iş yaşamı hakkında daha gerçekçi bir tecrübeye sahip olmalarını amaçlayan canlandırma merkezleri olarak tanımlanabilir. Uygulama olanakları yapılandırılırken, öğrencilerin meslekte karşılaşacağı durumlara karşı okulda bir ön hazırlığa tabi tutulmaları amaçlanmaktadır. Uygulama olanakları sayesinde öğrenciler gerçek anlamda turizm ilişkilerini kurma, inceleme ve değerlendirme imkânına sahip olmakta böylece kariyer beklentilerini bu doğrultuda geliştirmektedirler.”

-Turizm için gerekli olan nitelikli iş gücü nasıl sağlanır?

Müdür Ayhan Vural; “ Turizm endüstrisi için gerekli olan nitelikli iş gücü eğitimi; kurumlarında başarılı uygulamalı dersler, işletmelerde bilinçli, sistemli, amaca uygun, verimli ve yasal çerçevesi olan bir staj, öğrencilerin iş hayatına ve geleceğe hazırlanmalarında çeşitli kolaylıklar sağlayabilecek nitelikli ve deneyimli işgücüne dönüşümünde katkıda bulunacaktır. Özellikle iş hayatına geçişteki ilk zamanlarda karşılaşılacak sorunlar, iş hayatının, okulda ön görülenden farklı olması nedeniyle gerçekleşmektedir. Her sektörde olduğu gibi, ‘zanaat’ sadece bilgi değil aynı zamanda tecrübe ve yetenek gerektirir. Bilgi, tecrübe ve yetenek vasıflarını bir arada bulundurmak başarının garantisi olarak görülmektedir. Lise seviyesinde verilen turizm eğitimi bu birlikteliği uygulama olanakları ve stajlar ile sağlamaktadır. Lise düzeyinde yetiştirmiş oldukları bireyler, okul süresince katıldıkları uygulama olanaklarıyla meslek gerçeklerini ve olması istenenle olan arasındaki farkı öğrenerek, iş hayatı başlangıcında yaşanabilecek acemilik şoklarına maruz kalmadan, başarılı bir adaptasyon ve kariyer gelişimine sahip olmaktadır.”

- Uygulama başarısı nasıl ölçülebilir?

Müdür Ayhan Vural; “ Öğrencilerin uygulama eğitimi almadan önceki görüşleri ile uygulama eğitimi aldıktan sonraki görüşlerinin karşılaştırılması yapılmaktadır. Konuyla ilgili yapılan başka bir çalışma ise insan kaynağı arzı yaratan durumlar ve ihtiyaçlar değerlendirilmektedir. Konuyla ilgili yapılan bütün çalışmalarda ve gözlemlerde uygulama yapan öğrencilerin başarılarının daha iyi olduğu ve kariyer gelişimlerinin kararlı kariyer kalıbı dediğimiz kendi alanlarında ilerledikleri görülmüştür.”

- Turizm okulu olarak, 2023 yılında üniversite yerleştirme başarı oranınız nedir?

Müdür Ayhan Vural; “ 2023 yılında üniversite yerleştirme başarımız %30 dur. Öğrencilerimizin %90 ı kendi alanlarında Gastronomi ve Mutfak Sanatları, Aşçılık, Turizm İşletmeciliği gibi alanları tercih etmiştir. Okul birincimiz Alper Demirer, İstanbul Kent Üniversitesi Gastronomi ve Mutfak Sanatlarına yerleşti. Mesleki eğitimdeki öğrenici hareketliliği ile temel mesleki eğitim programlarına devam eden öğreniciler (mesleki ve teknik ortaöğretim öğrencileri ve meslek kursiyerleri) ve sürekli mesleki eğitim programlarına devam eden öğrenicilerin yurt dışında beceri ve yeterliliklerinin geliştirilmesi desteklenir. Bu faaliyet ile mesleki eğitim öğrenicilerine mesleki gelişim fırsatları sunulması amaçlanır. Avrupa Birliği KA122-Vet projeleri kapsamında stajda beğenilen Okul birincimiz Alper DEMİRER Schwazes Meer Restorantta Almanya da staj yaptığı işletmeye kabul edilmiştir. Öğrencilerimizim hem akademik hem de mesleki başarıları artarak devam etmektedir. Gerek İmparatorluk Mirası Osmanlı İmparatorluğu yemek yarışmaları, gerekse Türk Mutfağı haftasının öğrencilerin okulumuzu tercih etmelerinde olumlu katkısı olmuştur. Son iki yıldır LGS sınav sonucuna göre ilk yerleştirmede kontenjanlarımız dolmaktadır. Dört yıl önce pansiyondaki öğrenci sayımız 18 iken bugün bu sayı 53’e yükselmiştir. Her yıl pansiyondaki öğrenci sayımız artış göstermektedir.”

-Yurt dışı projelerinizde öğrenci ve öğretmen hareketlilikleri konusunda bilgi verebilir misiniz?

Müdür Ayhan Vural; “Erasmus+ K102 kapsamında 20 Kasım 19 Aralık tarihleri arasında Portekiz’in Barcelos şehrinde üç öğrencimiz mesleki stajını yaparak mesleki bilgi ve becerilerini geliştirmiştir. Okulumuz Yiyecek ve İçecek Hizmetleri Alanı Altı Öğretmenimiz geçen yıl Ekim Ayının ilk haftası Macaristan- Budapeşte'de 12 gün süreli hindi yemekleri marinasyonu ve pişirme teknikleri ile ilgili eğitime katıldılar. 1. Grup: Katılımcılar, faaliyet süresince hafta içi her gün açık mutfakta kullanılan ekipmanı ve malzemeleri kullanıma hazırlayacak ve servis sırasında yemeklerin hazırlanmasında görev aldılar.. Katılımcılar görevlerini açık mutfakta deneyimli şeflerinin rehberliğinde yerine getirdiler. İki hafta süren eğitimde katılımcılara verilen görev ve sorumlulukların her gün kademeli olarak arttırılması ortağımızla yapmış olduğumuz görüşmelerde karşılıklı olarak uygun görülmüştür. Katılımcılar, açık mutfakta uyulması gereken kuralları ve yemek pişirme sürecini görsel bir sunuma dönüştüren tekniklere dair yetkinlik kazandılar.

Okulumuz Meslek dersleri öğretmeni Fatih Yalçın koordinesinde 3 öğrenci, bir ay boyunca Almanya Düsseldorf’da Schwarzes Meer restoranda geçen yıl Eylül ayında staj yaptı. Okulumuz öğrencileri yurt dışında beceri ve yeterliliklerinin geliştirilmesi desteklenerek staj yapan öğrencilerin bu programla mesleki bilgi ve becerilerinin geliştirilmesi sağlandı. İşletme tarafından beğenilen okul birincimiz Alper Demirer, Almanya Düsseldorf’da Schwarzes Meer restorana yazında davet edildi. Ade( Adjust Your School tothe Challenges of Modern, Digital Vocational Education) projesinin çoğaltıcı faaliyet toplantısı gerçekleşmiştir. Bu proje ile dijital mesleki eğitim fırsatlarını tanıtarak turizm alanında mesleki eğitimin devamlılığının sağlanmasına katkıda bulunmak amaçlanmıştır. Proje ile turizmde dijital mesleki eğitim için bir dizi rehber geliştirilmesi hedeflenmektedir. Yöneticiler, öğretmenler, öğrenciler ve ebeveynler için dijital çözümler sunacak, dijital yeterlilik engellerini ortadan kaldırmak için program ve hedefler ortaya koymaktadır. Proje kapsamında Türkiye, Bulgaristan, İspanya, Polonya’da dört uluslararası toplantı gerçekleştirilmiştir.

D-VET “Mesleki eğitimde okullarda dijital dönüşümün desteklenmesi” (D-VET/2021-1-BG01-KA220-VET-000033051) adlı projenin final toplantısı Türkiye’de İzzet Baysal Abant Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesinde 7-8 Eylül tarihlerinde yapılacaktır; Bulgaristan’dan ProfesionalnaGimnaziapoDizain "ElisavetaVazova" ve Knowand Can; Portekiz’den SementeAssociação de Cooperação para o DesenvolvimentoSustentável; Kıbrıs’tan C.CH.EducationalHoldingsLtd ve Çekya’dan Mise HERo‘nun katılımlarıyla gerçekleşecektir. Proje, geleneksel eğitim ortamından dijital eğitim ve öğretime geçişte mesleki eğitimde yer alan eğitimcilerin becerilerinin artırılması ve yeni beceriler kazandırılması için somut eylemleri teşvik etmeyi amaçlamaktadır. D-VET projesi proje dâhilinde geliştirilmekte olan öğretmen eğitimi metodolojisi değerlendirilmektedir. Ortaklar proje ile ilgili ülkelerinde gerçekleştirdikleri çalışmaları paylaşmakta, yapılacak öğretmen eğitimi ve akabinde geliştirilecek olan çevrimiçi ders materyalleri ile ilgili detaylar kararlaştırılmaktadır.”

-Döner sermaye üretimleriniz ile ilgili bilgi verebilir misiniz?

Müdür Ayhan Vural; “Milli Eğitim Bakanlığının meslek liseleri için hedef olarak belirlediği meslek liselerinde ekmek üretiminin Bolu'da İzzet Baysal Abant Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi'nde Bakanlığımızın gönderdiği ödenek ve döner sermaye imkânları ile kurulan atölyede başlamıştı. Bolu'da İzzet Baysal Abant Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi'nde kurulan tesiste öğrenciler, taşımalı eğitim ve okul öncesi eğitimde beslenme desteğinin yanı sıra yurtlarda kalan öğrencilerin ihtiyacı için günde 10 bin ekmek üretiyoruz. Ekmeğin üretim aşamasında öğretmen, usta öğretici ve öğrencilerin aktif görev alıyor. Öğrencilerimiz mezuniyetleri sonrası sektörde ihtiyaç duyulan nitelik ve donanıma sahip olarak iş hayatına katılıyor. Atölyelerde öğrencilere gerçek üretim ortamında, usta-çırak etkileşiminde, alan ve atölye şeflerinin kontrolünde, yaparak ve yaşayarak öğrenme imkânı sunuluyor. "Bu çalışmalarla birlikte üretimleri çeşitlenen ve artan meslek liselerinin sektördeki önemi ve katkısı daha da görünür hale geliyor. Buna bağlı olarak meslek liselerinin tercih edilme oranı ve akademik başarısı da hissedilir şekilde artıyor. Öğrencilerin daha sağlıklı beslenmelerine yönelik çalışıyoruz. Gıda mühendisimiz kontrolünde, alan ve atölye şeflerimiz, usta öğretici ve öğrencilerimizle 2000 kişilik taşımalı yemeği üretimi gerçekleştiriyoruz. Sağlıklı ve hijyenik ortamlarda üretilen yaklaşık 10 bin roll ekmekle öncelikli olarak Bolu'da taşımalı eğitim ve yurtlarda kalan öğrencilerin yemeklerindeki günlük ekmek ihtiyacı karşılanıyor.

-Sosyal sorumluluk projeleri olarak neler yapıyorsunuz?

Müdür Ayhan Vural; “Bolu il ve ilçelerinde bulunan turizm ve aşçılık meslek liseleri kurdukları mobil mutfaklarla Kahramanmaraş'ın Afşin ilçesinde depremzedelere hizmet verdi. Merkez üssü Kahramanmaraş'ın Pazarcık ilçesinde 7.7 ve Kahramanmaraş'ın Elbistan ilçesinde 7.6 büyüklüğünde meydana gelen, 10 ilde yıkımlara neden olan depremler sonrası T.C. Bolu Valiliği, İl Milli Eğitim Müdürlüğü koordinesinde Bolu il ve ilçelerinde bulunan Turizm ve aşçılık Meslek Liseleri mobil mutfaklarla Kahramanmaraş'ın Afşin ilçesinde depremzedelere hizmet verdi. Bolu İzzet Baysal Abant MTAL, Mengen Aşçılık MTAL, Yeniçağa Aşçılar MTAL, Gerede Esentepe Aşçılık MTAL, Kahramanmaraş'ın Afşin ilçesinde kurdukları mobil mutfaklarla günlük 10 bin kişiye sıcak çorba dağıtımında bulundu. Kurulan mutfaklarda, okullar birer haftalık nöbetler halinde üretimi sürdürerek, hizmet vermeye devam ettiler. Ayrıca deprem bölgesine 130 000 ekmek üretip iki tır un yardımında bulunuldu. Ramazan aylarında Kızılay işbirliği ile ihtiyaç sahiplerine bin kişilik sıcak yemek üretimi gerçekleşmektedir. İhtiyaç sahibi ailelere gıda yardımı yapılmaktadır.

Turizmle ilgili görüşlerini bizimle paylaşan Bolu İzzet Baysal Abant Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi (Turizm Otelcilik) Müdürü Ayhan Vural’a teşekkürlerimi sunuyorum.

Bu yazı 2448 defa okunmuştur.

Fatma MARMARA (DURSUN) Diğer Yazıları